Dünya mutfağının en sevilen lezzetlerinden biri olan pizza, her ne kadar birçok versiyonu ve yorumu ile karşımıza çıksa da, gerçek tutkunları için yalnızca tek bir “orijinal” vardır: Napoli pizzası. İtalya’nın güneyinde, Akdeniz’in incisi Napoli kentinde doğan bu eşsiz lezzet, sadece bir yemek değil, aynı zamanda bir kültür, bir gelenek ve hatta bir sanattır. Gelin, Napoli pizzasının tarihinden yapımına, malzemelerinden dünya çapındaki etkisine kadar her yönünü birlikte keşfedelim.
Napoli Pizzasının Kısa Tarihi
Napoli pizzası, 18. yüzyılda İtalya’nın Napoli şehrinde halk arasında yaygın olarak tüketilen bir sokak yemeği olarak doğmuştur. Özellikle yoksul halkın erişebileceği uygun fiyatlı ve doyurucu bir seçenek olan pizza, zamanla kentin kültürel simgelerinden biri hâline gelmiştir.
Ancak Napoli pizzasını dünya çapında meşhur eden en önemli olay, 1889 yılında Kraliçe Margherita’nın Napoli ziyareti sırasında gerçekleşmiştir. O dönemde usta pizzacı Raffaele Esposito, kraliçeye özel olarak domates, mozzarella ve fesleğenle yapılan bir pizza sunmuş, bu renklerin İtalyan bayrağını sembolize ettiği söylenmiştir. Kraliçe bu pizzayı çok beğenmiş ve o günden sonra bu pizza “Pizza Margherita” adıyla anılmaya başlanmıştır.
Napoli Pizzasının Belirleyici Özellikleri
Napoli pizzası, diğer pizzalardan birçok yönüyle ayrılır. Bu farklılığı sağlayan temel unsurlar şunlardır:
1. Hamur
Napoli pizzasında hamur, un, su, tuz ve maya ile hazırlanır. Hiçbir katkı maddesi kullanılmaz. Hamur en az 8-12 saat fermente edilir, böylece daha hafif, sindirimi kolay bir yapı kazanır. Elle açılan hamur, çok ince bir tabana ve kabarık, hafif yanmış bir kenara sahiptir.
2. Pişirme Tekniği
Gerçek bir Napoli pizzası, odun ateşinde çalışan taş fırınlarda, 485°C’ye kadar çıkan sıcaklıklarda maksimum 90 saniye içinde pişirilir. Bu hızlı ve yüksek ısıda pişirme tekniği pizzaya hem çıtır kenarlar hem de yumuşak bir orta sağlar.
3. Malzemeler
Napoli pizzasında kullanılan malzemeler özenle seçilir. Genellikle şu bileşenler kullanılır:
- San Marzano domatesleri (Vesuvio Dağı eteklerinde yetişen özel bir domates türü)
- Mozzarella di Bufala ya da Fior di Latte (inek ya da manda sütünden yapılır)
- Taze fesleğen yaprakları
- Zeytinyağı (tercihen sızma)
- Deniz tuzu
Bu sade ama kaliteli malzemeler, pizzaya saf ve otantik bir lezzet kazandırır.
Napoli Pizzasının Resmi Tanımı ve Korunması
Napoli pizzası o kadar değerli görülmektedir ki, 1984 yılında Napoli Pizza Ustaları Derneği (Associazione Verace Pizza Napoletana – AVPN) tarafından belirlenen kurallar çerçevesinde korunmaya başlanmıştır. Ayrıca 2017 yılında UNESCO, Napoli pizzacılığını “İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası” olarak tanımıştır. Bu, pizzanın yalnızca bir yemek değil, aynı zamanda kuşaktan kuşağa aktarılan bir yaşam biçimi olduğunu gösterir.
En Ünlü Napoli Pizzaları
1. Pizza Margherita
Domates sosu, mozzarella, fesleğen ve zeytinyağı ile yapılan bu klasik lezzet, sadeliğiyle gönülleri fetheder.
2. Pizza Marinara
Domates, sarımsak, kekik, zeytinyağı ile yapılan ve içinde peynir bulunmayan bu pizza, aslında en eski Napoli pizzasıdır.
3. Pizza Diavola
Baharatlı salam (genellikle İtalyan soppressata), domates sosu ve mozzarella ile yapılır. Acı severler için birebirdir.
Napoli’de Pizza Deneyimi
Eğer yolunuz Napoli’ye düşerse, orada pizza yemek yalnızca bir öğün değil, adeta bir ritüeldir. Kentin her köşesinde 100 yılı aşkın tarihi olan pizzacılar bulunur. Bunlardan bazıları:
- L’Antica Pizzeria Da Michele – “Yemek Dua Et Sev” filminden tanıyabilirsiniz.
- Sorbillo – Uzun kuyruklarıyla meşhurdur, ama beklemeye değer.
- Di Matteo – Hem yerlilerin hem turistlerin gözdesi.
Sonuç: Napoli Pizzası Neden Bu Kadar Özel?
Napoli pizzası, basit gibi görünen ama derin bir geçmişe ve kültürel zenginliğe sahip bir lezzet. Geleneksel yöntemlerle, özenle seçilen malzemelerle ve büyük bir tutku ile yapılması onu dünya çapında eşsiz kılıyor. Bir dilim Napoli pizzası yemek, yalnızca damak tadınıza değil, aynı zamanda ruhunuza da hitap eden bir deneyim sunuyor.
Bonus: Napoli Usulü Pizza Hamuru Tarifi (Evde Denemek İsteyenler İçin)
Malzemeler:
- 500 g un (00 tipi tercih edilir)
- 325 ml su
- 10 g tuz
- 3 g kuru maya
- 1 yemek kaşığı zeytinyağı (isteğe bağlı)
Yapılışı:
- Suyu bir kaba alın, mayayı karıştırın.
- Unu azar azar ekleyerek yoğurun.
- Tuz ve zeytinyağını ekleyin.
- Ele yapışmayan ama yumuşak bir hamur elde edin.
- Üzerini örtüp 10-12 saat mayalandırın.
- Hamuru 4 eşit parçaya bölüp 1 saat daha dinlendirin.
- Pizza tabanını elinizle açın, malzemeleri ekleyin ve yüksek ısıda pişirin.